روابط بین صفات گل و میوه در برخی ارقام زیتون در شرایط آب و هوائی طارم

به منظور تعیین وراثت‌پذیری عمومی و واریانس ژنتیکی برخی از صفات مهم گل و میوه در بیست رقم زیتون، آزمایشی در قالب اسپیلت‌پلات در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در دو سال متوالی در ایستگاه تحقیقاتی زیتون طارم استان زنجان انجام شد. در مجموع شانزده صفت کمی مربوط به گل، میوه، هسته و برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده‌های مربوط به صفات نشان داد که ارقام مورد بررسی از نظر اکثر صفات دارای تفاوت معنی‌داری با یک‌دیگر بودند. در برخی صفات از نظر مقادیر ضرایب ژنتیکی و فنوتیپی اختلاف چندانی مشاهده نشد که نشان دهنده تأثیرپذیری کم‌تر این صفات از شرایط محیطی بود. وراثت‌پذیری عمومی صفات مربوط به میوه حدود دو برابر بیشتر از صفات گل بود. بالاترین و پائین‌ترین مقادیر وراثت‌پذیری عموی را به‌ترتیب صفات وزن تر هسته (05/87 درصد) و درصد تشکیل میوه نهایی (04/7 درصد) داشتند. رابطه همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی مثبتی بین درصد روغن میوه با صفت نسبت گوشت به هسته در ارقام مورد مطالعه وجود داشت. با افزایش درصد تشکیل میوه نهایی، اندازه میوه‌ها (بر اساس وزن‌تر میوه) کوچک‌تر و درصد روغن آن‌ها به دلیل کاهش نسبت گوشت به هسته کم‌تر شد. در کل تنوع قابل توجهی در بین ارقام از نظر صفات گل و میوه مشاهده شد که امکان گزینش ارقام برتر را با در نظر گرفتن مقادیر همبستگی‌های ژنتیکی و وراثت‌پذیری آن‌ها فراهم می‌کند.